Vai trò của DHA là gì?
Axit docosahexaenoic (DHA) là một axit béo không bão hòa đa chuỗi dài cần thiết cho sự tăng trưởng bình thường và phát triển nhận thức. Đây cũng là chất béo cấu trúc chính trong não và mắt của con người, chiếm khoảng 97% tất cả chất béo omega-3 trong não và 93% chất béo omega-3 trong võng mạc.
DHA rất quan trọng để xây dựng màng tế bào linh hoạt, đáp ứng và tạo điều kiện cho các phản ứng miễn dịch khỏe mạnh trong suốt cuộc đời của chúng ta. Nói cách khác, DHA ảnh hưởng đến cơ thể con người từ khi mới hình thành cho đến khi giã từ cõi đời.
Ngay từ khi còn là một sự sống mong manh bám víu trong bụng mẹ, DHA đã bắt đầu tác động đến cơ thể.
Trong quá trình phát triển của thai nhi, DHA tích lũy nhanh chóng trong các mô cụ thể, nơi cần thiết khi sinh ra bộ não, mắt, gan, mỡ và cơ xương. Khi trẻ sơ sinh ra đời, DHA bầu rất quan trọng đối với thị lực khỏe mạnh, nhận thức lành mạnh và hệ thống miễn dịch khỏe mạnh.
Theo thống kê, các bà mẹ có nồng độ DHA cao trong thai kỳ có thời gian mang thai dài hơn và sinh non ít hơn (<34 tuần). Trẻ sinh ra từ những bà mẹ này có xu hướng có cân nặng khi sinh cao hơn, sự tăng trưởng thị giác nhanh hơn và phát triển nhận thức tốt hơn.
Trong một thử nghiệm tập trung vào lợi ích của DHA đã cho thấy nồng độ DHA trong máu của người mẹ có liên quan trực tiếp đến nồng độ phospholipid trong huyết tương của dây rốn. Đồng thời, mối tương quan giữa tỷ lệ DHA/AA trong huyết tương của mẹ và huyết tương thậm chí còn mạnh hơn. Trong nghiên cứu này, nồng độ trong máu dây rốn của DHA cao hơn có liên quan đến thời gian mang thai dài hơn, thị lực tốt hơn và các kỹ năng thần kinh, trí não tốt hơn.
Nhu cầu DHA trong thai kỳ ra sao?
Các khuyến nghị cho DHA hiện được đặt ở mức tối thiểu 200-300mg/ngày cho thai kỳ và phụ nữ cho con bú. Tuy nhiên, một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng bổ sung dưới 600mg/ngày không có lợi trong việc ngăn ngừa sinh non.
Tại Đại hội Quốc tế về Dinh dưỡng chay (ICVN) lần thứ 7, Tiến sĩ Susan Carlson đã đưa ra bằng chứng từ các nghiên cứu gần đây mà cô tiến hành cho thấy bổ sung DHA trong khoảng 600-1000mg có liên quan đến việc giảm nguy cơ sinh non và nhẹ cân cao hơn, cũng như có tác dụng tích cực đối với trẻ sơ sinh phát triển trí não .
Với dữ liệu mới nổi này, phụ nữ mang thai thuộc tất cả các chế độ ăn kiêng có thể sẽ được hưởng lợi từ việc tiêu thụ bổ sung DHA hàng ngày từ dầu cá hoặc dầu tảo trong khoảng 600-1000 mg/ngày.
DHA cho bà bầu đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của thai nhi về não và võng mạc trong tam cá nguyệt thứ ba và đến 18 tháng tuổi. Trên cơ sở này, việc bổ sung chế độ ăn uống của mẹ trong thai kỳ bằng axit béo omega-3, đặc biệt là DHA, được cho là đặc biệt quan trọng.
Tình trạng DHA của trẻ sơ sinh lúc 12 tháng có liên quan đến việc giải quyết vấn đề của trẻ sơ sinh sau ba tháng.
Một em bé đang phát triển tích lũy DHA trong suốt thai kỳ, nhưng đặc biệt là trong ba tháng cuối. Từ tuần 35 đến tuần 40, trung bình, thai nhi tăng thêm 45% cân nặng. Trong cùng thời gian đó, DHA tích lũy tới mức 840%! Từ tuần 35 đến tuần 40, DHA được tích lũy ước tính lên đến 450% ở cơ xương, 570% ở não, 680% ở gan, 840% ở mô mỡ.
Thiếu DHA trong thai kỳ dẫn đến hậu quả như thế nào?
Nếu người mẹ đã có tình trạng DHA thấp thì nhu cầu cao DHA vào những tuần cuối cùng của thai kỳ này khiến bé có nguy cơ bị thiếu hụt DHA, có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Các vùng của vỏ não trước trán có liên quan đến kỹ năng giải quyết vấn đề và cơ chế cơ bản để giải quyết vấn đề có thể thể hiện việc xử lý thông tin nhanh hơn hoặc có sự chú ý tốt hơn. Thiếu DHA có ảnh hưởng lớn đến tốc độ truyền và xử lý thông tin.
DHA sau khi được hấp thụ từ chế độ ăn uống sẽ được lưu trữ trong lớp màng phospholipid - nơi chúng có thể ảnh hưởng đến chức năng tế bào bằng cách thúc đẩy tính lưu động, tính linh hoạt và tính thấm của màng. Thiếu DHA sẽ ảnh hưởng đến các tính năng này cũng có nghĩa là ảnh hưởng đến nhiều hoạt động của tế bào hàng ngày bao gồm nhận, xử lý và phản hồi thông tin từ môi trường xung quanh. Từ đó, trẻ nhỏ có thể giảm khả năng nhận thức cũng như phản ứng với các tác động xung quanh.
Thiếu DHA cũng gia tăng khả năng sinh non - là một trong những yếu tố hạn chế khả năng nhận thức ở trẻ.
Khi thai nhi tăng cường hấp thụ DHA, cùng lúc DHA đó sẽ bị mất khỏi người mẹ. Điều này đặc biệt khó giải quyết đối với những bà mẹ có ý định cho con bú, vì sự thiếu hụt DHA sẽ được phản ánh trong sữa của họ và cuối cùng, cũng có thể khiến trẻ gia tăng nguy cơ bị thiếu hụt DHA.
DHA của mẹ thấp khi sinh cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ rối loạn tâm trạng sau sinh (trầm cảm sau sinh). Chính vì vậy, vai trò của DHA cực kỳ quan trọng đối với phụ nữ mang thai.
Bổ sung DHA trong thai kỳ như thế nào?
Để mang lại cho bé sự khởi đầu tốt nhất, các bà mẹ tương lai phải đảm bảo rằng họ đang nhận đủ lượng DHA trong chế độ ăn uống. Khi mang thai, phụ nữ cần ít nhất 200mg axit béo omega-3 này mỗi ngày để hỗ trợ sự phát triển của não, mắt và hệ thần kinh của em bé.
Tuy nhiên, phần lớn các bà mẹ tương lai bị thiếu hụt nghiêm trọng chất dinh dưỡng thiết yếu này. Nghiên cứu chỉ ra rằng hầu hết phụ nữ chỉ nhận được khoảng 60mg/ngày.
Vì cơ thể con người không thể tạo ra DHA hiệu quả từ các axit béo omega-3 khác nên chế độ ăn uống là rất quan trọng. Dưới đây là một số thực phẩm để đảm bảo bạn nhận đủ DHA giúp hỗ trợ thai kỳ khỏe mạnh:
Viên uống bổ sung DHA của Úc cho mẹ bầu
Viên uống bổ sung DHA cho mẹ bầu thương hiệu Golden Health của Úc là sản phẩm được đánh giá rất cao. Viên uống cung cấp DHA, EPA và DPA giúp nuôi dưỡng tế bào não và hệ thần kinh, hạn chế nguy cơ suy giảm trí nhớ ở phụ nữ giai đoạn mang thai và sau khi sinh. Ngăn ngừa các nguy cơ tiền sản giật, sinh non, loãng xương,...
Đồng thời, viên uống DHA Golden Health còn giúp nuôi dưỡng trí não và hệ thần kinh của bé ngay từ giai đoạn trong bào thai. Giúp tăng cường thị giác và tăng cường sức khỏe tim mạch cho cả mẹ và bé.
Các loại cá béo
Ít calo và chất béo bão hòa đồng thời giàu protein, vitamin D và omega-3 cao, cá có thể là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho em bé đang phát triển và rất có lợi cho các bà mẹ tương lai.
Cá hồi, cá hồi và cá trích có thể được ăn 2-3 lần mỗi tuần vì không chỉ có hàm lượng thủy ngân thấp mà còn có hàm lượng omega-3 cao, được chứng minh là đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển nhận thức của bé.
Bổ sung dầu cá hoặc các viên uống có nguồn gốc từ tảo
Dầu cá cũng là một nguồn bổ sung DHA tuyệt vời. Khi lựa chọn dầu cá cần lưu ý chọn loại có lượng DHA tối thiểu là 200mg.
Dầu cá có một nhược điểm là mùi tanh, có thể gây buồn nôn hoặc ợ nóng nên nếu bạn không thể chịu nổi mùi dầu cá hoặc đơn giản là bạn đang ăn chay thì dầu tảo Alga là một lựa chọn thay thế hoàn hảo.
Sữa tăng cường DHA
Sữa tăng cường DHA là một gợi ý khác nên được dùng kèm theo chế độ ăn, vừa giúp bổ sung DHA vừa bổ sung protein, canxi, EPA,... tùy theo công thức sữa.
Ngoài ra, DHA cũng tồn tại trong một số sản phẩm khác như rau xanh, lòng đỏ trứng, ngũ cốc và các loại hạt,... Mẹ bầu cũng có thể tham khảo bổ sung để đa dạng chế độ ăn.
